Digitale soevereiniteit? Europa moet meer durven dan reguleren

In dit artikel:

Tijdens het evenement ‘Hoog tijd voor digitale soevereiniteit’ in Groningen waarschuwde Kees Verhoeven dat Europa te lang volstaat met regelen in plaats van te investeren en strategisch te handelen. Honderden vertegenwoordigers van het regionale bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen waren aanwezig bij de opening in de AI-Fabriek, georganiseerd door Samenwerking Noord, om te praten over hoe Europa en Nederland minder afhankelijk kunnen worden van Amerikaanse en Chinese spelers.

Verhoeven schetste een geopolitieke verschuiving: waar digitalisering ooit vooral om bezit en winst draaide, gaat het nu om macht en invloed — de VS zetten in op megadatacenters en AI-modellen, China op grondstoffen en ketencontrole. Europa daarentegen profileert zich vooral als wetgever; Europese regels worden wereldwijd hoog aangeslagen, maar dat alleen is onvoldoende om echte soevereiniteit te bereiken.

Hij riep op tot meer gezamenlijke investeringen en daadkracht, en wees op een belangrijke interne belemmering: de afstand tussen technici en bestuurders. Technische waarschuwingen komen vaak niet aan bij beleidsmakers, en politiek faalt er vaak in om op langere termijn te beslissen. Als bestuurders het belang van digitalisering beter begrijpen, kunnen volgens Verhoeven veel concretere stappen worden gezet.

Als voorbeelden van veelbelovende regionale initiatieven noemde hij Cloud of the North en de AI-Fabriek: symbolen die politieke aandacht kunnen mobiliseren maar zonder structurele Europese investeringen beperkt effect hebben. Verhoeven pleitte dat Europa moet overstappen van keurmeester naar speler en agressiever moet kiezen voor eigen infrastructuur en innovatie om opnieuw leidend te worden in de digitale wereld.