Gaia-X nadert uur van de waarheid voor Europese datasoevereiniteit

In dit artikel:

Gaia‑X, het Europese cloud- en data-initiatief dat in 2019 werd gelanceerd, staat deze week tijdens de Summit in Porto in een beslissende fase. Het samenwerkingsverband van ongeveer 250 partijen ontwikkelt geen grote Europese supercloud, maar een raamwerk voor een federatieve infrastructuur: bestaande cloud- en data‑diensten worden gekoppeld zodat ze veilig, transparant en interoperabel met elkaar kunnen werken. Centraal staat datasoevereiniteit — organisaties bepalen zelf waar data staan, wie erbij kan en onder welke voorwaarden gedeeld wordt — en het ontstaan van sectorale “dataspaces” waarin bedrijven gestandaardiseerd en gecontroleerd data kunnen uitwisselen.

De technologie is grotendeels beschikbaar, maar volgens Gaia‑X‑CEO Ulrich Ahle ontbreekt het nog aan grootschalige businesscases. Op dit moment zijn zo’n zeventien dataspaces operationeel, genoeg voor proefprojecten maar nog te weinig voor een Europees breed gedragen ecosysteem. Ahle wijst erop dat marktspelers, inclusief niet‑Europese hyperscalers, beweging tonen naar meer controle en transparantie, maar dat het hoogste niveau van Europese soevereiniteit alleen door in Europa gevestigde bedrijven geleverd kan worden — en dat slechts een klein deel van de markt daar behoefte aan heeft.

De Summit richt zich op concrete implementaties, live-demo’s en projecten rond AI en interoperabiliteit. De opdracht is duidelijk: van visie naar tastbare resultaten en schaalbare toepassingen, om Europa minder afhankelijk te maken van buitenlandse cloudaanbieders en digitale autonomie te versterken.