Overheid investeert fors in digitale transformatie

In dit artikel:

Enigma Research onderzocht in opdracht van Computable voor de vierde keer hoe Nederlandse organisaties omgaan met digitale transformatie. Uit de enquête blijkt dat 93% van de respondenten het onderwerp op de agenda heeft staan. Digitalisering wordt vooral ingezet voor modernisering/optimalisering van de werkomgeving (20% over alle sectoren), maar de motieven verschillen sterk per branche.

Sectorverschillen
- Gezondheids- en welzijnszorg (22%) en techniek (17%) noemen het opvangen van personeelstekorten vaak als drijfveer; dat speelt in andere sectoren nauwelijks een rol.
- Compliancy is prominent in onderwijs (23%), bouw (18%) en techniek (33%).
- Wendbaarheid en het creëren van nieuwe markten scoren landelijk relatief laag (8% respectievelijk 4%), met uitzondering van onderwijs (wendbaarheid 23%) en techniek (new business 17%).

Budgetten en financiering
- 93% geeft aan inspanningen te leveren of budget te hebben voor digitale transformatie. 11% noemt een beschikbaar bedrag van 1–5 ton (in NL: €100k–€500k); evenveel geeft aan €5 miljoen of meer te hebben.
- Één derde van overheidsorganisaties verwacht in 2025 €2 miljoen of meer vrij te maken; ook zakelijke dienstverlening, ict en zorg rapporteren relatief vaak bedragen van ≥€2m.
- Bij een kwart van de respondenten is het budget onbekend (dit komt vaker voor naarmate organisaties groter zijn). Beslissers hebben vaker zicht op grootte van het budget dan professionals.
- Kosten worden meestal geboekt onder ict/informatievoorziening (49%) of 'digital' (14%); gemiddeld wordt 22% van het ict-budget gereserveerd voor transformatieactiviteiten. Opvallend is dat bij 30% de kosten onder 'bedrijfsvoering' vallen, een stijging ten opzichte van eerdere metingen.

Uitbesteding en snelheid
- Kleinere organisaties pakken transformatie vaker volledig intern aan (meer dan de helft van micro/small). Middelgrote en grote organisaties schakelen in zeven op de tien gevallen externe partijen in. Gemiddeld wordt 37% van het DT‑budget extern besteed.
- Organisaties versnellen: waar in de eerste meting nog 50% verwachtte langer dan drie jaar nodig te hebben, is dat nu nog 36%. 10% denkt de transformatie binnen een jaar te voltooien; 25% binnen 1–2 jaar; 27% binnen 2–3 jaar. Grotere organisaties en sectoren als zorg en overheid plannen vaker trajecten van meer dan drie jaar.

Kritieke succesfactoren en belemmeringen
- De top drie kritieke succesfactoren bleef gelijk ten opzichte van vorig jaar. Beslissers leggen relatief meer nadruk op adoptie; professionals noemen vaker commitment van medewerkers.
- Het grootste obstakel is gebrek aan gekwalificeerd personeel, gevolgd door complexiteit van het it‑landschap en bedrijfscultuur. Een kwart noemt ook de digivaardigheid van personeel en klanten. Onderwijs en overheid signaleren procentueel de meeste belemmeringen; grotere organisaties noemen meer obstakels dan kleinere.

Leveranciers
- Microsoft is de meest gebruikte leverancier binnen digitale transformaties (22%) en wordt ook vaak genoemd als implementatiepartner; als externe adviseur wordt Microsoft slechts door KPMG iets vaker genoemd.

Kortom: digitale transformatie staat bijna-unaniem op de agenda van Nederlandse organisaties, met aanzienlijke verschillen in motivatie, budgetgrootte, uitvoeringsvorm en doorlooptijd tussen sectoren en naar organisatiegrootte. Personeelstekorten, ingewikkelde it‑landschappen en veranderkundige aspecten blijven de grootste knelpunten.