VVD: wij willen een 'AcICT on steroids'

In dit artikel:

VVD-Kamerlid Queeny Rajkowski benadrukt dat digitalisering geen marginale kwestie is, maar fundamenteel voor vrijheid, veiligheid en welvaart van Nederland. In aanloop naar de Kamerverkiezingen pleit zij voor stevige, directe investeringen in digitale slagkracht, innovatie en soevereiniteit zodat Nederland concurrerend blijft en minder afhankelijk van grote techspelers en buitenlandse infrastructuur.

Wat wil de VVD concreet?
- Fors investeren: het partijprogramma bevat een groeipakket van 42 miljard euro met prioriteit voor sleuteltechnologieën zoals quantum computing, fotonica en biotechnologie en voor rekenkracht en infrastructuur die nodig zijn voor ai-toepassingen.
- Digitale soevereiniteit: maatregelen om afhankelijkheid van één techgigant of risicolanden te beperken, onder meer door het doortrekken van een nieuwe zeekabelroute vanuit Japan naar Nederland en een slim datacenterbeleid dat rekenkracht mogelijk maakt zonder elke vierkante meter schaarse grond vol te bouwen.
- Bescherming van vitale sectoren: streng onafhankelijk Europees certificeringssysteem voor kritieke hardware en software; fabrikanten moeten cyberveiligheid al in het ontwerp meenemen; kritieke infrastructuur (havens, luchthavens, telecom, bewakingssystemen) moet geen technologie uit risicolanden gebruiken.
- Cyberweerbaarheid: betere wettelijke mogelijkheden om inlichtingen sneller en structureel met vitale bedrijven te delen, inzet van ethische hackers om kwetsbaarheden op te sporen, vaker oefenen op digitale uitval en draaiboeken klaar hebben voor crises.

Aanpak van falende ICT-projecten
Rajkowski wil meer daadkracht binnen de rijksoverheid: een nieuw rijksbreed ict-team dat niet alleen adviseert maar daadwerkelijk kan interveniëren bij eindeloos durende en kostbare projecten (voorbeelden zoals Belastingdienst, DUO en UWV worden genoemd). Dit team wordt in het programma aangeduid als een “AcICT on steroids”: een uitvoerende digitale dienst met bevoegdheid om projecten vlot te trekken en bij grote projecten één topambtenaar verantwoordelijk te maken voor het eindresultaat. Daarnaast pleit de VVD voor standaardisatie en centralisatie van digitale inkoop om kosten te drukken en interoperabiliteit tussen ministeries te bevorderen.

Organisatie en scholing
In plaats van een nieuw ministerie wil de VVD de ict-portefeuille integraal onderbrengen bij Economische Zaken, met betrokkenheid van BZK (ethiek/privacy) en OCW (digitale vaardigheden). De partij wil ambtenaren bijscholen in ai en technologiegebruik, benadrukt het nut van samenwerking met digitaal volwassen bedrijven (in plaats van uitsluitend dure consultants) en ziet kansen in het onderwijs om bestaand digitaal talent beter te benutten en cyberbewustzijn onder jongeren te vergroten.

Politieke en bestuurlijke obstakels
Rajkowski wijst op terughoudendheid bij lokale bestuurders die kiezen voor grote, bekende leveranciers uit angst voor reputatieschade bij storingen; dat belemmert lokale en Europese spelers om te groeien. Ze pleit voor meer bestuurlijke lef zodat kleinere, privacybewuste cloud- en datadiensten kunnen schalen. Ook waarschuwt ze voor het weghalen van analoge uitvalopties: in een digitale crisis moeten essentiële handmatige alternatieven (bijv. bruggen bedienen) beschikbaar blijven.

Achtergrond en oproep
Rajkowski, met ervaring in de techsector (eFocus, Valtech), ziet digitalisering als integraal onderdeel van economie en veiligheid. Ze roept kiezers op te letten op kandidaten die digitalisering hoog op de agenda zetten; alleen zo krijgt het onderwerp de politieke prioriteit die volgens haar nodig is om Nederland digitaal toekomstbestendig te maken.